9 kwietnia 1968 roku w Bielsku-Białej zmarła Zofia Kossak.
Pochodziła ze sławnego rodu Kossaków. Zofia Kossak-Szczucka, później Zofia Kossak-Szatkowska, była córką Anny Kisielnickiej-Kossakowej i Tadeusza Kossaka – bliźniaczego brata malarza Wojciecha; wnuczką słynnego batalisty Juliusza Kossaka herbu Kos; oraz siostrą stryjeczną poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, satyryczki Magdaleny Samozwaniec i malarza Jerzego Kossaka.
Dzieciństwo i młodość spędziła na Lubelszczyźnie oraz na Wołyniu, gdzie jej ojciec był administratorem dóbr hrabiego Józefa Potockiego. Wiedzę i kulturę humanistyczną zdobyła w drodze intensywnego samokształcenia. W 1906 roku została nauczycielką w szkole Polskiej Macierzy Szkolnej w Warszawie.
W latach 1912–1913 studiowała malarstwo w pracowni Karola Tichego w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, a w latach 1913–1914 – rysunek w École des Beaux-Arts w Genewie.
W Szwajcarii zetknęła się z nowoczesną katolicką filozofią. Duże wrażenie zrobiła na niej zwłaszcza prelekcja pisarza francuskiego Georges’a Goyau: „Wtedy po raz pierwszy ogarnęło mnie wielkie znaczenie chrześcijaństwa rzeczywistego. Zobaczyłam, że wiara to nie tylko majowe nabożeństwo lub złota legenda, ale najdoskonalszy system filozoficzny, jaki kiedykolwiek wydał świat” – oznajmiła pisarka w „Gościu Niedzielnym” z 17 lutego 1935 roku.
W 1915 roku wyszła za mąż za Stefana Szczuckiego i zamieszkała z nim w Nowosielicy na Wołyniu. Tam przyszedł na świat ich pierwszy syn, Juliusz, w 1916 roku. Rok później przyszło na świat drugie dziecko, Tadeusz. W tymże 1917 roku była świadkiem rewolucji bolszewickiej, krwawych wystąpień chłopskich i ukraińskich mordów na Polakach. Z płonącego Wołynia wraz z matką uciekła w przebraniu chłopki, co opisała w swojej debiutanckiej książce „Pożoga”, opublikowanej w 1922 roku.
Pięć lat później została przetłumaczona na angielski i – zgodnie z sugestią Josepha Conrada – wydana pod tytułem „The Blaze”. Następnie „Pożoga” ukazała się w językach: francuskim, japońskim oraz węgierskim. Inne dzieła Zofii Kossak-Szczuckiej, takie jak „Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata”, „Legnickie pole”, „Krzyżowcy”, „Król trędowaty”, „Bez oręża” i „Złota wolność”, również przetłumaczono na różne języki. Jednak „Das Antlitz der Mutter” zostało wydane jedynie w przekładzie na język niemiecki.
#Litwa #Grodno #Wilno #Polska, #Bydgoszcz #straznicepamieci