Eliza Orzeszkowa urodziła się 6 czerwca 1841 roku w Milkowszczyźnie, wsi położonej w dzisiejszej Białorusi. Była ona jedną z najwybitniejszych polskich pisarek z epoki pozytywizmu, jest autorka powieści „Nad Niemnem”. Zmarła 18 maja 1910 roku w Grodnie.
Urodziła się jako Elżbieta Pawłowska – była córką adwokata Benedykta Pawłowskiego i Franciszki z Kamieńskich. Jej ojciec interesował się kulturą i sztuką, był intelektualistą, zmarł jednak gdy miała ona 3 lata. Od tamtego czasu wychowywana była przez kobiety – matkę, babkę, starszą siostrę i opiekunkę. W latach 1852-1857 kształciła się pod okiem pensji sakramentek. Tam poznała Marię Konopnicką, z którą przyjaźniła się całe późniejsze życie.
Po powrocie do rodzinnej Milkowszczyzny poznała Piotra Orzeszkę, 16 lat starszego od niej mężczyznę. W 1858 roku wyszła za niego za mąż. Kolejne lata życia spędziła z mężem burzliwie, przenosząc się do Warszawy i Ludwinowa, gdzie przebywała, pomagając powstańcom styczniowym. Opiekowała się Romualdem Trauguttem. Swoje działania opisała później w słynnej noweli „Gloria victis”. Jej mąż za domniemany udział w powstaniu został w 1865 roku zesłany na Syberię, a 4 lata później ich małżeństwo zostało unieważnione.
Rok później, Eliza Orzeszkowa zdecydowała się sprzedać swój ziemski majątek na Milkowszczyźnie. Zamieszkała w Grodnie, gdzie skupiła się na twórczości. Wówczas powstała jej najważniejsza powieść – „Nad Niemnem”. W 1894 roku wyszła ponownie za mąż za swojego wieloletniego przyjaciela, Stanisława Nahorskiego. Zmarł on jednak po dwóch latach, co było dla kobiety ogromnym ciosem.
Mówiąc o osiągnięciach Elizy Orzeszkowej nie sposób wspomnieć o nominacji do literackiej Nagrody Nobla, jaką otrzymała w 1904 roku. Nagrody jednak nie otrzymała, bowiem jej laureatem został Henryk Sienkiewicz.
Eliza Orzeszkowa zmarła 18 maja 1910 roku w Grodnie z powodu chorób serca. Pochowano ją na cmentarzu farnym w Grodnie. Do dziś uznawana jest za jedną z najważniejszych polskich pisarek.
#Straznicepamieci,
#Ukraina, #Lwów,
www.straznicepamieci.pl