Cmentarz na Rossie to zespół cmentarny na terenie Wilna, zajmujący powierzchnię prawie 11 hektarów. W jego skład wchodzą Stara i Nowa Rossa, Cmentarz Wojskowy oraz mauzoleum Matka i Serce Syna. Cmentarz jest jedną z czterech polskich nekropolii narodowych. Historia cmentarza ma sięgać nawet XV wieku, kiedy to na terenach cmentarza miano chować ofiary morowego powietrza. W 1801 roku miał stać się on miejską nekropolią, gdzie pochowano burmistrza Wilna.
W 1840 zaczęto tam budowę kaplicy pogrzebowej, a cmentarz zaczęto postrzegać jako elitarny, gdzie chowane miały być osoby stojące wysoko w społecznej hierarchii. 7 lat później, po drugiej strony ulicy powstała Nowa Rossa. Gdy w 1945 roku Polacy opuszczali Wilno, cmentarz zaczął być dewastowany, wandale niszczyli nagrobki, a nekropolia stała się miejscem spotkań półświatka. W 1952 roku zniszczono jego katakumby. W 1969 cmentarz wpisano na listę zabytków. Opieką i konserwacją zabytków zajmuje się Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą.
Ważny miejscem w nekropolii jest powstały w 1920 roku cmentarz wojskowy. Pochowana tam jest serce Józefa Piłsudskiego oraz jego szczątki jego matki, Marii z Billewiczów Piłsudskiej. Oprócz nich, na cmentarzu pochowano wielu wybitnych Polaków i Litwinów. Od 2010 roku działa strona internetowa cmentarza, gdzie można zobaczyć archiwalne i aktualne zdjęcia oraz pełne listy pochowanych.
Do dziś mim wielu lat zacierania śladów zaszłości historycznych nadal widać tam wiele elementów polskości i potęgi minionej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Red.